Nadużycia mogą pozostawić rany psychiczne, które są trudniejsze do wyleczenia niż obrażenia ciała. Osoby, które doświadczyły nadużyć, często przeżywają intensywne, negatywne uczucia na długo po zakończeniu sytacji przemocy. Jednak skutki nadużyć nie muszą być trwałe. Terapeuta, czy psycholog może pomóc osobom, które doznały nadużyć, przezwyciężyć związane z tym trudności i zająć się objawami. Terapia może również pomóc tym, którzy stosują nadużycia wobec innych powstrzymać szkodliwe zachowania.

Typy nadużyć

Istnieje wiele rodzajów przemocy. Nadużycie można sklasyfikować według jego formy lub kontekstu.

• Przemoc fizyczna: gdy ktoś celowo wyrządza komuś krzywdę fizyczną. Ten typ może obejmować zachowania, takie jak uderzanie lub bicie. Obejmuje również działania powodujące chorobę lub niepełnosprawność, takie jak zatrucie. 
• Wykorzystywanie seksualne: każda forma kontaktu seksualnego bez uzyskania zgody. Ten typ może obejmować gwałt, molestowanie dziecka, kazirodztwo lub inne akty przemocy seksualnej.
• Przemoc emocjonalna/psychologiczna: chroniczny wzorzec manipulacji w celu kontrolowania innej osoby. Obejmuje to ataki słowne, izolację, upokorzenie lub groźby. Do tej grupy zalicza się także gas lighting.
• Nadużycie finansowe: gdy ktoś używa pieniędzy, aby uzyskać nad kimś kontrolę. Manipulant może przejąć czyjeś konto bankowe lub ukraść czyjąś tożsamość, aby zaciągnąć dług. Sprzedaż lub zabranie własności bez pozwolenia również zalicza się do nadużyć.
• Nadużycia mogą mieć miejsce w każdym rodzaju relacji, zarówno rodzinnej, zawodowej, jak i społecznej. Może również wystąpić między nieznajomymi, chociaż ten przypadek jest rzadszy.

Typowe konteksty w których występują nadużycia

• Przemoc domowa: nazywana również przemocą w związku ze współmałżonkiem. Każda forma nadużycia, która ma miejsce w związku intymnym, liczy się jako przemoc domowa. Związek może być heteroseksualny, homoseksualny, monogamiczny, poliamoryczny i tak dalej. W Stanach Zjednoczonych każdego dnia wykonuje się średnio 20 000 telefonów na gorące linie ds. przemocy domowej.
• Wykorzystywanie dzieci: gdy ktoś krzywdzi, wykorzystuje lub zaniedbuje nieletniego poniżej 18 roku życia. Szacuje się, że jedno na cztery amerykańskie dzieci doświadczyło w pewnym momencie zaniedbania lub znęcania się. 
• Nadużycia rytualne: Kiedy systemowe maltretowanie występuje jako część rytuału. W latach 80. i 90. pojawiły się powszechne oskarżenia o wykorzystywanie amerykańskich dzieci przez kulty satanistyczne. Większość z tych przypadków została obalona.

Człowiek może doświadczyć więcej niż jednego rodzaju nadużyć. Na przykład osoba, nad którą ktoś znęca się psychicznie, może jednocześnie doświadczać przemocy fizycznej. 

Psychologiczne skutki przemocy 

Nadużycie w jakiejkolwiek formie lub kontekście może zaszkodzić jednostce. Nawet po ustaniu przemocy osoby, które ją przeżyły, nadal mogą doświadczać cierpienia, są bardziej narażone na problemy ze zdrowiem psychicznym. Mogą wystąpić u nich poniższe komplikacje:

• Niepokój: Osoby które były w przeszłości maltretowane mogą obawiać się ludzi lub sytuacji, które przypominają im o ich doświadczeniach związanych z wykorzystywaniem. Często występują u nich objawy lękowe, takie jak zakłócony sen lub ataki paniki.
• Gniew: Ofiary nadużyć, mogą odczuwać intensywny gniew na swoich oprawców, oburzać się na świadków, którzy wiedzieli o nadużyciu i nie interweniowali. Czasem są wściekłe na siebie za to, że są wykorzystywane, wierząc, że mogły lub powinny byly to powstrzymać. Ocaleni mogą nauczyć się radzić sobie z gniewem w konstruktywny sposób, który będzie promował uzdrowienie.
• Depresja: Uczucie smutku lub pustki jest powszechne wśród osób, które doświadczyły przemocy. Mogą mieć trudności z czerpaniem przyjemności z czynności, które kiedyś lubiły, zwłaszcza jeśli te czynności przypominają im o sprawcy. 
• Dysocjacja: Odrętwienie, splątanie i doświadczenia poza ciałem mogą wystąpić podczas lub po nadużyciu. Dysocjacja może pomóc osobie uniknąć bólu i strachu związanego z wykorzystywaniem. W rzadkich przypadkach wspomnienia o nadużyciach mogą zostać stłumione. 
• Problemy z nastrojem: drażliwość i wahania nastroju wpływają na wiele osób, które przeżyły nadużycia.
• Stres pourazowy (PTSD): Mogą wystąpić koszmary senne, nadmierna czujność, retrospekcje i inne objawy PTSD. Osoby, które przeżyły, prawdopodobnie będą unikać pewnych miejsc i sytuacji, które przypominają im o nadużyciu.
• Wstyd: Ocaleni często doświadczają poczucia winy i wstydu. Mogą wierzyć, że zasłużyli na przemoc, byli za nią odpowiedzialni lub nie udało im się jej powstrzymać. Zakwestionowanie tych przekonań w terapii może pomóc osobom, które przeżyły nadużycie, zmienić te uczucia.