Ostatnie dwa lata dla większości z nas wiązały się z koniecznością wprowadzenia wielu poważnych zmian w życiu osobistym i zawodowym. Pandemia przyniosła nowe wyzwania, do których musieliśmy się zaadaptować. Dotyczyły one między innymi przeniesienia kontaktów osobistych i aktywności zawodowych do przestrzeni internetowej. Wśród jej skutków wymienić możemy znacznie więcej szkód, niż zalet. Kiedy jednak dokonamy podsumowania tego ponad dwuletniego rozdziału historii społeczeństwa i medycyny, której bohaterem pierwszoplanowym niszczycielski wirus okazuje się, że wniósł on również – paradoksalnie - sporo dobrego. Jedną z pozytywnych zmian, które zaszły za sprawą pandemii jest przyspieszenie proces oswajania się społeczeństwa z nowymi formami pomocy psychologicznej.

Ziścił się scenariusz z filmów fantasy

Zmęczenie, przewlekły stres, nerwowość, zwiększenie spożycia alkoholu i ilości wypalanych papierosów – taki obraz wyłania się z raportów i badań podsumowujących dwa lata pandemii. W ostatnim okresie byliśmy świadkami wydarzeń, które były nam znane jako wytwory wyobraźni twórców literatury fantastycznej i filmów. Sytuacja epidemiologiczna i społeczna zmieniała się drastycznie z miesiąca na miesiąc. Zamknięcie placówek oświaty, sportu i kultury, zdalne nauczanie dzieci, przekształcenie stadionów w szpitale polowe, konieczność noszenia maseczek, izolacja stały się naszą codziennością. Z raportu przeprowadzonego przez instytucję badawczą Biostat na zlecenie Fundacji Aflofarm wynika, że aż 58,3% osób po roku od zakażenia koronawirusem wciąż odczuwało skutki zakażenia takie jak zmęczenie (ponad 71%) czy pogorszenie nastroju (ponad 48%). Pogorszenie stanu zdrowia psychicznego dotyczyło jednak ogółu społeczeństwa, nie tylko osób zapadłych na COVID. Różne badania ankietowe wykazały spadek kondycji psychicznej u 51% lub do nawet ponad 70% Polaków. Choć stan zdrowia psychicznego uległ pogorszeniu, wiele osób nie decydowało na wizytę u psychologa, psychoterapeuty, czy psychiatry w obawie przed zakażeniem. Rynek usług psychologicznych szczęśliwie zareagował na tę potrzebę szybko i adekwatnie, rozwijając sektor wsparcia psychologicznego online. 

Dlaczego czujemy opór przed psychoterapią online?

Kierunek rozwoju technologii sprawia, że terapia online jest coraz łatwiej dostępną i popularną formą pomocy. Wiele osób poznawszy udogodnienia niesione przez przeniesienie aktywności do przestrzeni online – prawie całkowicie podporządkowało swoją pracę i codzienność przestrzeni wirtualnej. Choć psycholodzy i psychoterapeuci długo opierali się tej zmianie, niechęć ta zdaje się być stopniowo oswajana, za sprawą badań potwierdzających wysoką, porównywalną do bezpośrednich spotkań skuteczność terapii online. „Charakter i nasilenie obaw nie dziwi, terapeuci boją się że wirtualna forma wsparcia pogarsza jakość relacji terapeutycznej. Klienci z kolei często mają wątpliwości, czy zdołają otworzyć się i zaangażować w proces terapeutyczny na odległość – pisze współpracująca z portalem Zaufany Terapeuta pedagożka i psychoterapeutka Joanna Gorczowska.

Czym różni się psychoterapia online od stacjonarnej?

Warto jednak zaznaczyć, że założenia psychoterapii online nie różnią się niczym od jej formy stacjonarnej. Stałe elementy sesji, metody, długość spotkań, cele terapeutyczne nie ulegają zmianie. Różni je jedynie forma komunikacji. Terapeuta i klient rozmawiają ze sobą za pośrednictwem komunikatora, na przykład Skype’a, Zooma lub Vibera. Wielu specjalistów praktykuje spotkania terapeutyczne w trybie hybrydowym. Jeśli istnieje taka możliwość spotykają się z klientami osobiście raz w miesiącu lub przynajmniej raz na rok. Nie zawsze jednak udaje się ten warunek spełnić… Z psychoterapii online korzystają osoby mieszkające na stałe za granicą, które ze względu na różnice kulturowe, dostępność usług psychologicznych w ich kraju zamieszkania czy barierę językową decydują się na rozpoczęcie procesu terapeutycznego w formie online lub kontynuację spotkań pomimo konieczności przeprowadzki do innego państwa.

Zalety i skuteczność psychoterapii online

W ostatnich latach na rynku psychologicznym pojawiły się usługi, które w dużym stopniu ułatwiają klientom znalezienie odpowiedniej terapii online, a terapeutom dotarcie do osób poszukujących takiej właśnie pomocy. Jak relacjonuje opiekun portalu Zaufany Terapeuta - Artur Jężak:  „Gdyby nie psychoterapia online, wiele osób zwyczajnie nie miałoby dostępu do pomocy psychologicznej z uwagi na miejsce zamieszkania, styl życia lub stan zdrowia. Głównym celem naszej działalności jest zapewnienie wsparcia niezależnie od miejsca pobytu i okoliczności życiowych. Wśród klientów korzystających z psychoterapii online na naszym portalu jest wielu polskich emigrantów, zabieganych i dużo podróżujących przedsiębiorców, jak również osób starszych czy niepełnosprawnych, dla których wcześniej dostęp do fachowej pomocy był często niemożliwy”.

Okoliczności życiowe nie wyczerpują listy powodów, dla których klienci decydują się na omawianą formę psychoterapii. Osoby zmagające się z zaburzeniami psychicznymi, w szczególności natury lękowej mogą odczuwać silny lęk przed opuszczeniem mieszkania. Do objawów depresji, cyklotymii, choroby afektywnej dwubiegunowej należą spadki nastroju, apatia i zmęczenie, które również często są powodem niechęci przed wyjściem z domu. Terapia online, przynajmniej na początku walki z chorobą jest czasami dla takich osób jedyną możliwością.  

Opór jest bezcelowy!

W procesie terapeutycznym online specjalista postępuje zgodnie ze standardowymi procedurami. Pierwsze spotkania polegają zwykle na wywiadzie i zapoznaniu się z historią klienta. Niezależnie od tego czy spotkanie odbywa się w gabinecie, czy rozmówcy widzą się na ekranie komputera i słyszą przez głośniki, terapeuta dokłada starań by wzbudzić zaufanie, jak najlepiej poznać trudności i historię życia klienta oraz zaplanować skuteczną i dostosowaną do jego potrzeb interwencję. Psychoterapeuta odpowiada też na wszelkie pytania dotyczące metod i struktury sesji. Warto pytać i zasięgać opinii innych osób, które mają za sobą doświadczenia z terapią online. Jeśli jest to jedyna forma wsparcia na jaką ze względu na różne okoliczności życiowe możemy sobie pozwolić, a narzędzie komunikacji miałoby być jedynym czynnikiem powstrzymującym nas od sięgnięcia po pomoc, należałoby zastanowić się czy powód ten jest dostateczny, by zrezygnować z walki o swoje zdrowie i komfort życia. W psychoterapii najważniejsza jest relacja nawiązana między specjalistą, a klientem, dlatego lepszym wyjściem będzie terapia online, niż jej całkowity brak.